Author: agros

Ακόμα και σε αυτή τη συγκυρία, εν μέσω κρίσης, της σκληρότερης επέλασης των κυρίαρχων πάνω στις ζωές μας, προκειμένου να σωθεί το σύστημα κερδοφορίας των λίγων και της λεηλασίας των πολλών, η 5 Ιούνη θα γιορταστεί ως μια ακόμη ημέρα απόδοσης τιμών στο περιβάλλον. Ίσως όμως η φετινή γιορτούλα δεν είναι απλά μια συνήθης κατάθεση οικολογίστικων καταγγελιών και «δακρύων» για το περιβάλλον, αλλά μια επιβεβλημένη διακήρυξη πίστης των πάσης φύσεως θεσμικών συνιστωσών στην ανάγκη για ανάπτυξη. Ανάπτυξη φυσικά με μόνο αρνητικά πρόσημα, που για να νομιμοποιηθεί στην κοινωνική συνείδηση μετονομάστηκε σε πράσινη (ή με οικονομικούς -πιο ξεκάθαρους- όρους αειφόρος).

…με άρωμα πράσινης ανάπτυξης…

Η ρητορική για την πράσινη ανάπτυξη δεν είναι καινούργια. Χρόνια τώρα επιχειρείται να εισαχθεί στην ελληνική πραγματικότητα με τα συνήθη εργαλεία των μηχανισμών απόσπασης συναίνεσης: με πλήθος επιστημονικών άρθρων, δημοσιευμάτων και εκπομπών από τα media, θεσμικές ρυθμίσεις, παρα-θεσμικές διεκδικήσεις (ΜΚΟ), με δημιουργία πράσινων κομμάτων, ειδικού πράσινου υπουργείου και με ένα ευρύ φάσμα εσχατολογίας και λόγων σωτηρίας του πλανήτη μέσα από το μονόδρομο των πράσινων μορφών ενέργειας. Το καινούργιο, με την ανάληψη της εξουσίας από την τελευταία πολιτική διαχείριση, είναι η εντατικότερη και συστηματικότερη μεθόδευση του ανοίγματος της «πράσινης» αγοράς, όχι μόνο σε επίπεδο λόγου αλλά και με υλικούς όρους. Ήδη διάφοροι επιχειρηματικοί όμιλοι (π.χ. Κοπελούζος, Μυτιληναίος) έχουν επενδύσει στις «πράσινες» μορφές ενέργειας. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι η απόλυτη άρση των καθυστερήσεων σε επίπεδο θεσμικό -ήδη γίνονται νομοθετικές ρυθμίσεις για να μην σκοντάφτουν πουθενά οι «πράσινες» επενδυτικές δραστηριότητες. Επιπλέον, η περίοδος της κρίσης, με τα αναπτυξιακά σχέδια σε ύφεση και την ανεργία να καλπάζει, είναι το καλύτερο χρονικό διάστημα για να περάσουν χωρίς πολλές πολλές αντιστάσεις τα «πράσινα» επενδυτικά τους σχέδια.
Αυτό όμως που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι οι συγκεκριμένες επενδύσεις αφορούν στον περαιτέρω αποικισμό του κεφαλαίου στη φύση. Αν παλιότερα έβαλαν στο χέρι τα ορυκτά καύσιμα (άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), την ξυλεία των δασών, τις δασικές εκτάσεις για να χτίσουν, την άμμο των ακτών, αν εμπορεύτηκαν τις ίδιες τις θάλασσες κι ένα σωρό άλλα, γιατί να μην κεφαλαιοποιήσουν περαιτέρω και τη γη (με την “αξιοποίηση” της γεωθερμικής ενέργειας), αλλά και καινούργια ενεργειακά φιλέτα όπως το φως, τον ήλιο, τον αέρα, τα φυτά… Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέχεια του καπιταλισμού: την απόλυτη κυριαρχία πάνω στη φύση με όρους στεγνού κέρδους. Και φυσικά δεν καταργούνται οι παλιοί μη «πράσινοι» τρόποι λεηλασίας της φύσης, αλλά συνυπάρχουν με τους νέους.

Η 5η Ιούνη, ένας ακόμη θεσμός νομιμοποίησης της λεηλασίας της φύσης

Όλες οι ανακοινώσεις για τις φιέστες εορτασμού του περιβάλλοντος την 5η Ιούνη έχουν άμεσες αναφορές στην ανάγκη της πράσινης ανάπτυξης και των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, ως απάντηση στη μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή που συντελείται. Έτσι κι αλλιώς, η ημέρα έχει οριστεί εξαρχής να παίζει συγκεκριμένο ρόλο. Από το 1972 που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως ημέρα περιβάλλοντος, σκοπό έχει να «αφυπνίζει» τις περιβαλλοντικές συνειδήσεις, να εκπαιδεύει και να προωθεί συγκεκριμένες περιβαλλοντικές πολιτικές. Ας μη γελιόμαστε. Οι γιορτούλες αυτές σκοπό έχουν να ντύσουν τις πολιτικές λεηλασίας της φύσης με ψευδεπίγραφα οικολογικής ευαισθησίας και τελικά –για τους αφελείς- να δημιουργούν ψευδαισθήσεις ενεργού συμμετοχής και παρέμβασης για τη λεγόμενη «σωτηρία του πλανήτη». Και δεν είναι τυχαίο ότι στις γιορτές συμμετέχει όλος ο θεσμικός συρφετός –κόμματα, δημοτικές αρχές, ΜΚΟ, media, μέχρι και τράπεζες.

Για το Πάρκο Τρίτση

Στο Πάρκο Τρίτση, οι εορτασμοί της 5ης Ιούνη δεν παραλείπονται. Γιατί άλλωστε αφού αποτελεί το εκτενέστερο «αναξιοποίητο» φιλέτο των περιοχών μας. Οι κατά καιρούς δηλώσεις από διάφορους φορείς αποκαλύπτουν τις πραγματικές προθέσεις.

«…η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί και οφείλει να συμβαδίζει με κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια, με κάθε επενδυτική δραστηριότητα…»
Δήμος Ιλίου 2008

«Εκτιμάται ότι μετά την αρχική αποκατάσταση του χώρου, το αγρόκτημα (οι περιοχές του πάρκου με γεωργικές δραστηριότητες) θα μπορεί πέραν της αυτοσυντήρησής του να αποδώσει και οικονομικά οφέλη για το υπόλοιπο Πάρκο»
προηγούμενος υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, 2008

“Είναι απαράδεκτο στην πιο υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας, στη Δυτική Αθήνα, να έχει αφεθεί στην τύχη του ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα της χώρας,. Το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Α.Τρίτσης».Οι χώροι αυτοί πρέπει να διαφυλαχθούν σαν κόρη οφθαλμού και να αναπτυχθούν προκειμένου και να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών αλλά και στην τόνωση των τοπικών οικονομιών. Υπάρχουν τρόποι αρκεί να θέλει κανείς να τους δει.”
Αναπληρωτής πρόεδρος του φορέα διαχείρισης του Πάρκου και επαγγελματίας οικολόγος της μη κυβερνητικής οργάνωσης ΚΕΑΝ, 2010

Πρόσφατα, με ανακοίνωση του προέδρου του Φορέα διαχείρισης του πάρκου, καλέστηκε διαγωνισμός για φοιτητές αρχιτεκτονικής, προκειμένου να προτείνουν «βιοκλιματικές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις» εντός του πάρκου, προκειμένου αυτό να αξιοποιηθεί κατά το μέγιστο βαθμό [τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το πρωί της 5ης Ιούνη]. Παράλληλα, στις αρχές του Μάη ανακοινώθηκε από το Φορέα διαχείρισης η δημιουργία κι άλλου μαγαζιού στο πάρκο, αυτή τη φορά ενοικίασης ποδηλάτων και ποδηλατικού εξοπλισμού, με σκοπό όπως λένε: «να διαδοθεί το ποδήλατο ως μέσο περιβαλλοντικής κυκλοφορίας», παρακάμπτοντας βέβαια το γεγονός ότι οι άνθρωποι των περιοχών που θέλουν να χρησιμοποιήσουν ποδήλατο (πολλοί το κάνουν ήδη) μπορούν εύκολα να το κάνουν, χωρίς τη μεσολάβηση του Φορέα και του εμπορικού καταστήματός του. Υπό το πρόσχημα και πάλι της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης –πώς θα μπορούσε να ενοχοποιηθεί το ποδήλατο για κάτι άλλο;- στο πάρκο θα φυτρώσει κι άλλο μαγαζάκι, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν (βλ. Natura shops, ερπετάριο).

Οι γιορτές για το περιβάλλον είναι στιγμές μόνο του κυρίαρχου λόγου και πράξης, ώστε να νομιμοποιηθεί κοινωνικά η εκμετάλλευση και λεηλασία της φύσης με περιβαλλοντικά περιτυλίγματα ευαισθησίας, που σκοπό έχουν να μας πείσουν ότι ο ρυπογόνος αυτός πολιτισμός βελτιώνεται με απλές διορθωτικές κινήσεις. Το περιβάλλον και η φύση όμως δεν κινδυνεύουν όταν κινούμαστε μακριά από λογικές εκμετάλλευσης και εμπορίου, μακριά από διαμεσολαβητές, εγγυητές, ειδικούς και πάσης φύσεως θεσμικούς, μακριά από τις λογικές αυτού του πολιτισμού.
Κι αυτό περνάει αναπόδραστα μέσα από την καταστροφή του.

Αγρός
Αυτοδιαχειριζόμενο κατειλημμένο έδαφος
Ιούνης 2010